SZLAKIEM ZAKAPIORÓW

    Jakoś nie wypalił mi w tym roku wyjazd w Bieszczady, ale wspomnienia ożyły, gdy oytrzymałem od Krzysztofa Potaczały jego nową książkę z cyklu "Bieszczady w PRL-u". Jest to trzeci tom wspomnień (dwa pierwsze też posiadam) w którym autor opisuje rolę więźniów pracujacych w Bieszczadach. Ja tam też odsiadywałem swój wyrok za "niesubordynację" wobec peerelowskiej władzy w grudniu 1970 roku w Szczecinie. Tak się wtedy złożyło, że byłem tam wtedy i dołączyłem do manifestacji stoczniowców... Dalej samo poszło, zadziałała psychologia tłumu, której uległem i... dałem się złapać. Tym sposobem, po wyroku trafiłem w Bieszczady do Zakładu Karnego w Uhercach, a swoje pozostałe 2,5 roku pozbawienia wolności odsiadywałem w OZ (Oddziały Zewnętrzne) Skorodne, Smolnik, Michniowiec i Olchowiec.

    Nie powiem, ale nie narzekam na czerwoną brać, że mnie osadzili w Bieszczadach, bo miałem tam przedsmak wolności i pracę bez dozoru klawiszy. Poznałem wielu ciekawych ludzi, a przepracowany okres zaliczono mi do emerytury, a to już nie w kij pierdział. Ba, swój pobyt w Bieszczadach opisałem w swojej książce "Skazany na Uherce", której fragmenty (za moją zgodą) umieścił w swoim trzecim tomie pan Krzysztof.

     Widać dobre duszki Czady rzuciły na mnie swój sympatyczny urok, bo często wracam w Bieszczady i przemierzam dawne ciekawe miejsca i odkrywam to, co kiedyś mi umknęlo. Szkoda tylko, że moich dawnych znajomych powoli ubywa, bo wypala się im świeczka życia, a Bozia powołuje ich na zawsze na Niebieskie Połoniny. Wychodzi więc na to, że komuna spełniła wobec mnie dobry uczynek, wywożąc mnie w Bieszczady, a ja byłbym niewdziecznikiem, gdybym ich pomysłu nie docenił.

    O bieszczadzkich Zakapiorach już wiele razy pisałem. Byli to ludzie skłóceni z życiem, władzą, rodzinami z ogromnym poczuciem wolności, który szukali w Bieszczadach. Wielu z nich miało talent do rzeźbienia, malowania, etc... Żyli sobie z dnia na dzień nie przejmując się co będzie jutro, ani gdzie będą mieszkać i czy będą mieli co do garnka włożyć. Byli solą bieszczadzkiej ziemi i swoistym kolorytem. Tylko nieliczni żyją do dziś, bo jakoś potrafili się w swoim zakapiorstwie ucywilizować... 

     Dawny Szlak Zakapiorów biegł od Kulasznego do "Chatki Puchatka" na Połoninie Wetlińskiej. Mój zacząłem w Cisnej....

*

"SIEKIEREZADA"  knajpa zakapiorów i bieszczdzkiej braci w której razem z wnuczkiem Miłoszkiem zagościłem.

ATAMANIA - sklepik Ryśka Szocińskiego z oryginalnymi pamiątkami z Bieszczadu, książkami i Dusiołkami. Za darmo można się podzielić dobrym słowem z Ryśkiem, a dobrych słów nigdy za wiele.

Ja z bardem i poetą Bieszczadu Ryskiem Szocińskim przed atamanią, oraz w środku z Ryśkiem i Andrzejem "Brandy".

Poniżej Kapliczka Zakapiorów obok Atamanii z nazwiskami tych, którzy na zawsze odeszli na Niebieskie Połoniny. Rzeźbę Jezusa Frasobliwego wykonał bieszczadzki artysta Zdzisiu Pękalski z Hoczwi.

Groby Zakapiorów - Bogdana Nabrdalika "Sikorki", Janusza Zubowa i Zdzisława Radosa - rzeźbiarza na cmentarzu w Cisnej.

Po wymienieniu się książkami z Ryśkiem Szocińskim pora ruszyć w drogę. Mijam drewniany kościółek kilkanaście kilometrów za Cisną, cerkwie w Komańczy, Szczawnem i Rzepedzi i podziwiam bieszczdzkie widoki.

A to już grób z bieszczadzkiego kamienia Jędrka Wasilewskiego "Połoniny" , kolejnego Zakapiora na cmentarzu w Kulasznem. Krzyż z końskich podków zespawali przez noc jego koledzy.

Grekokatolicka cerkiew przed cmentarzem w Kulasznem.

   Mógłbym już zakończyć swoją wędrówkę szlakiem zakapiorów, który dawno zarósł olchą samosiejką, ale pozostał w mojej pamięci. Jednak w drodze powrotnej odwiedziłem w Hoczwi kolejnego ucywilizowanego zakapiora Zdzisia Pękalskiego, który jest artystą - malarzem i rzeźbiarzem Bieszczadu. Ma swoją magiczną"Galerię w Piwnicy" w której się różne dziwy z pogranicza mistyki i bieszczdzkich legend snują w powietrzu.

*

Nie wysłuchać gry na rogu, posłuchać bieszczdzkich opowieści i nie posiedzieć z mistrzem Pękalskim, to tak, jakby nie być w Bieszczadach...